Ngày 31/5/2022, Bộ Lao Động – Thương Binh & Xã Hội vừa ban hành Công văn số 176/LĐTBXH-BHXH gửi tới các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, BHXH Việt Nam về tình trạng hiện nay nhiều người lao động mượn hồ sơ của người khác để ký kết hợp đồng lao động và tham gia BHXH.
Thực trạng mượn hồ sơ để giao kết hợp đồng lao động
Thời gian qua, Bộ Lao Động – Thương Binh & Xã Hội nhận được phản ánh của một số địa phương về tình trạng người lao động mượn hồ sơ của người khác để giao kết hợp đồng lao động và đã đưa ra ý kiến đánh giá đó là hành vi:
- Vi phạm nguyên tắc “trung thực” theo quy định của Bộ luật Lao động tại khoản 1 Điều 15.
- Vi phạm nghĩa vụ cung cấp chính xác thông tin khi giao kết hợp đồng lao động, theo quy định của Bộ luật Lao động tại khoản 2 Điều 16.
Hậu quả của hành vi này gây ảnh hưởng đến độ chính xác thông tin về nguồn lực lao động và nhiều yếu tố liên quan khác. Do đó, căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 49 Bộ luật Lao động, đây là trường hợp sẽ bị vô hiệu toàn bộ hợp đồng lao động.
Đối tượng có thẩm quyền tuyên bố và xử lý hợp đồng lao động vô hiệu
Công văn 176/LĐTBXH-BHXH còn nêu rõ, thẩm quyền tuyên bố vô hiệu hợp đồng lao động và xử lý hợp đồng vô hiệu được thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động tại Điều 50, Điều 51 và theo mục 3 Chương III của Nghị định số 145/2020/NĐ-CP ngày 14 tháng 12 năm 2020 do Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động.
Theo đó, Tòa án nhân dân các cấp có quyền tuyên bố vô hiệu hợp đồng lao động, việc xử lý hợp đồng lao động vô hiệu do người giao kết không đúng thẩm quyền hoặc vi phạm nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động được thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động ghi rõ tại khoản 2 Điều 51 và Khoản 4 Điều 10 của Nghị định số 145/2000/NĐ-CP.
Bộ Lao động – Thương Binh & Xã Hội đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có chỉ đạo tới Sở Lao Động – Thương Binh & Xã Hội, cơ quan BHXH và các cơ quan chức năng có liên quan tăng cường tuyên truyền thông tin để người lao động, người sử dụng lao động nâng cao ý thức thực hiện đúng quy định của pháp luật; siết chặt công tác quản lý, thường xuyên kiểm tra, thanh tra kịp thời phát hiện và chấn chỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm để làm gương.
BHXH Việt Nam cũng chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố tích cực chủ động, kịp thời phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương rà soát, phát hiện kịp thời và xử lý các trường hợp vi phạm theo đúng quy định của pháp luật lao động, pháp luật về BHXH.
Biện pháp xử lý đối với các hợp đồng lao động bị vô hiệu
Hợp đồng lao động vô hiệu do người giao kết không đúng thẩm quyền hoặc vi phạm nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động sẽ xử lý theo quy định tại Khoản 2, Điều 51 của Bộ luật Lao động và Nghị định số 145/2020/NĐ-CP cụ thể:
- Người lao động và người sử dụng lao động tiến hành ký lại hợp đồng lao động theo đúng quy định của pháp luật
- Trường hợp nếu người lao động và người sử dụng lao động không tiến hành ký lại hợp đồng lao động bị vô hiệu thì tiến hành thực hiện:
- Chấm dứt hợp đồng lao động;
- Quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động kể từ khi bắt đầu làm việc theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu cho đến khi chấm dứt hợp đồng lao động được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Nghị định số 145/2020/NĐ-CP;
- Giải quyết chế độ trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 8 Nghị định 145/2020/NĐ-CP.