Kiếm toán nội bộ là một bộ phận quan trọng trong công ty và các nhà đầu tư nước ngoài luôn đánh giá cao các doanh nghiệp có bộ phận này trong đơn vị doanh nghiệp mà họ chuẩn bị đầu tư. Việc có bộ phận kiểm toán nội bộ thể hiện sự minh bạch về tài chính và sự chuyên nghiệp không thể thiếu trong thời buổi kinh tế hiện nay.
Kiểm toán nội bộ đóng vai trò quan trọng trong doanh nghiệp
Một trong những bộ phận quan trọng đối với doanh nghiệp là bộ phận kiểm toán nội bộ, tuy nhiên bộ phận này lại chưa thực sự được các công ty Việt Nam chú trọng.
Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Hiệp Hội Kiếm toán nội bộ (IIA), ông Richard F. Chamber, phát biểu tại hội thảo “Cách thức xây dựng và vận hành chức năng kiểm toán nội bộ hiệu quả tại Việt Nam và thông lệ quốc tế” rằng: nhà đầu tư nước ngoài luôn đánh giá cao các doanh nghiệp có bộ phận kiếm toán nội bộ. Bởi lẽ, thông qua hoạt động xây dựng bộ phận này doanh nghiệp sẽ quản trị được những rủi ro và các giải pháp cũng được xem xét, đưa ra cho những tình huống có thể sẽ xảy ra trong tương lai.
Tầm quan trọng của bộ phận để giảm thiểu rủi ro
Ông Chamrber cũng bày tỏ rằng hiện nay bộ phận kiểm toán nội bộ hiện đại sẽ tập trung vào những vấn đề cấp thiết như nhận diện rủi ro sau đó xem xét chúng một cách thường xuyên, liên tục và phản ứng một cách nhanh chóng, kịp thời đối với những rủi ro mới xuất hiện. Bộ phận này sẽ thực hiện triển khai “radar tầm soát” nhằm nhận diện những “cơn bão” sắp tới, sau đó sẽ tiên phong dẫn đầu đổi mới và dẫn dắt doanh nghiệp đi thẳng vào tâm bão mà không hề né tránh những vấn đề hết sức nhạy cảm như lương thưởng của các cấp điều hành, vấn đề về tuân thủ pháp luật hay văn hóa của công ty. Bên cạnh đó bộ phận này cũng sẽ tham gia vào những cuộc chiến nhân tài.
Phó tổng giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), ông Trầm Tuấn Vũ khẳng định rằng trong các hoạt động của doanh nghiệp không thể thiếu được vai trò của kiểm toán nội bộ. Ông cũng nhấn mạnh việc HOSE sẽ tiếp tục thực hiện việc hỗ trợ các công ty chứng khoán, công ty niêm yết thành viên trong việc ứng dụng những mô hình quản trị tiên tiến và quản trị doanh nghiệp.
Bà Lê Thị Tuyết Nhung, Phó cục trưởng Cục quản lý giám sát Kế toán Kiểm toán, Bộ Tài chính tại hội thảo cho biết, doanh nghiệp niêm yết, doanh nghiệp Nhà nước vẫn chưa tiến hành tổ chức chức năng kiểm toán nội bộ mặc dù đã có những quan tâm nhất định đến bộ phận này hướng theo các thông lệ quốc tế.
Kiểm toán nội bộ của Việt Nam chưa thực sự chuyên nghiệp
Số liệu trong báo cáo thẻ điểm quản trị ASEAN 2015 – 2016 cho thấy chỉ có 40% công ty trong tổng số 55 doanh nghiệp niêm yết của Việt Nam tham gia đánh giá có bộ phận kiếm toán nội bộ độc lập. Và chỉ có 20% trong số 40% doanh nghiệp có bộ phận kiếm toán nội bộ đó công khai danh tính của Trưởng ban kiểm toán nội bộ. Tuy nhiên không có trường hợp nào việc bổ nhiệm và bãi nhiệm nhân viên kiểm toán nội bộ phải được thông qua Ban kiểm soát được công bố.
Đánh giá nguyên nhân của thực trạng này, bà Nhung cho rằng do Việt Nam chưa có những khuôn khổ pháp lý cũng như hướng dẫn về kế toán nội bộ để chuẩn hóa nghề này. Ngoài ra doanh nghiệp cũng chưa có những nhìn nhận một cách đúng đắn về vai trò cũng như tác dụng của bộ phận kiếm toán nội bộ.
Bà Nhung cho rằng nguyên nhân của thực trạng trên là Việt Nam chưa có khuôn khổ pháp lý và hướng dẫn về KTNB, doanh nghiệp chưa nhận thức hết vai trò, tác dụng và nghề nghiệp KTNB chưa được chuẩn hóa tại Việt Nam. www.expertis.vn
