Nguồn lực nhân sự vững mạnh là một trong những nguồn lực quan trọng có thể quyết định sự phát triển của một doanh nghiệp. Do đó, quản lý và nâng cao sự hiệu quả của nguồn lực này là điều mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần quan tâm trong chiến lược phát triển bền vững của mình.
Nếu việc vận hành một chính sách trả lương không công bằng cho nhân viên có thể ảnh hưởng đến tổ chức trong việc thu hút nhân tài có chuyên môn và giữ chân những nhân viên có trình độ, giảm năng suất của doanh nghiệp. Đưa ra mức lương quá thấp sẽ gây ra khó khăn trong tuyển dụng và đặt mức lương quá cao sẽ gây ra thách thức trong chi phí đối với doanh nghiệp.
Thiết lập thang lương phù hợp cho nhân viên là điều cần thiết góp phần cải thiện năng suất và kiểm soát chi phí. Vì vậy, làm thế nào để xây dựng lương thưởng một cách công bằng, thu hút là một trong những quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp.
Đánh giá ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài
1. Điều kiện ngành nghề và thị trường lao động
Thống kê khung và mức lương của các doanh nghiệp cùng ngành nghề, tình hình kinh tế xã hội của khu vực và ảnh hưởng chung bởi các yếu tố vĩ mô làm cơ sở xác định mức thu nhập mặt bằng chung. So sánh mức lương tại doanh nghiệp bạn với các tin tuyển dụng được quảng cáo cho các vị trí công việc tương đương về nhiệm vụ, kỹ năng và trình độ.
Bạn cần xác định xem cơ cấu lương cho các công việc tương tự tại những doanh nghiệp khác trong ngành và khu vực của bạn, từ đó, đánh giá mức lương được đề xuất của bạn có đủ sức cạnh tranh và phù hợp với các vị trí công việc đó không. Ngoài ra, bạn cần theo dõi nắm bắt thông tin về các cuộc khảo sát người sử dụng lao động về lương thưởng và lợi ích thực hiện được cập nhật cho ngành của bạn.
2. Văn hóa và thế hệ
Các đặc điểm đặc thù của lực lượng lao động hiện tại, mức độ dịch chuyển, năng lực, sự gắn bó và nhu cầu, mong muốn của người lao động ảnh hưởng rất nhiều đến việc xây dựng một thang lương mang tính gắn bó, phát triển. Mỗi thời điểm đều có sự thay đổi khác nhau về mục tiêu, nhu cầu, ham muốn của các thế hệ lực lượng lao động. Nắm bắt được các yếu tố này giúp doanh nghiệp xác định được cơ sở xây dựng con đường phát triển sự nghiệp của người lao động tại từng giai đoạn một cách rõ ràng, thuyết phục.
3. Luật pháp và quy định liên quan
Ảnh hưởng từ sự thay đổi của hệ thống pháp luật và các quy định có liên quan khiến doanh nghiệp phải đánh giá lại về toàn bộ hệ thống lương, chi trả lương, nguồn lực vận hành nhằm đưa ra các cơ cấu lương đảm bảo tuân thủ, hợp lý và giải thích được rõ ràng cho người lao động. Trước sự thay đổi của kinh tế xã hội, pháp luật đảm bảo không ai bị trả lương dưới một mức sàn nhất định, bảo vệ người lao động có thu nhập thấp, hạn chế thất thoát ngân sách Nhà Nước, bảo về quyền lợi NLĐ (đóng bảo hiểm) và doanh nghiệp cần tuân thủ các yếu tố này trong vận hành của mình.
Đánh giá ảnh hưởng từ môi trường bên trong
1. Cơ sở xây dựng thang lương rõ ràng và chuẩn bị nguồn lực dự phòng:
Doanh nghiệp cần nghiên cứu mức lương trung bình cho các vị trí công việc theo nghề nghiệp, ngành nghề tại địa phương trước khi đưa ra quyết định mức lương chi trả cho từng nhân viên. Thang lương cần được cập nhật liên tục và phản ánh sự biến động của tình hình chung của ngành nghề, xã hội. Để chủ động trước sự ảnh hưởng này doanh nghiệp cần có kế hoạch thực hiện xây dựng nguồn lực dự phòng (như bù đắp lạm phát, điều kiện sinh hoạt, yếu tố địa phương,…) cũng như không ngừng cải tiến các tiêu chí nhằm khích lệ sự nỗ lực của người lao động.
2. Đặc thù riêng và Mô tả công việc:
Để đảm bảo độ chính xác khi đánh giá, đánh giá một cách đầy đủ, khách quan và công bằng cần xem xét kỹ bản mô tả công việc tại doanh nghiệp bạn. Mỗi vị trí công việc cần được đánh giá một cách toàn diện dựa trên nhiều yếu tố khác nhau như mức độ khó khăn hoặc nguy hiểm và loại đào tạo, bằng cấp cần thiết đối với công việc, dựa vào đó để xây dựng phạm vi trả lương phù hợp. Bằng cách mô tả chi tiết về trách nhiệm, nhiệm vụ, mức độ phức tạp, và yêu cầu kỹ năng của một vị trí sẽ là cơ sở để bộ phận nhân sự, cấp quản lý và người lao động đánh giá được công việc đó.
3. Xây dựng con đường phát triển rõ ràng, năng động
Một lộ trình phát triển sự nghiệp rõ ràng (còn gọi là career path hoặc career ladder) thường được coi là một thành phần quan trọng để xây dựng một hệ thống lương công bằng. Người lao động biết được những kỹ năng, kinh nghiệm, và kết quả công việc nào họ cần đạt được để thăng tiến lên cấp độ tiếp theo, và tương ứng với mỗi cấp độ là mức lương hoặc khoảng lương cụ thể. Điều này giúp loại bỏ sự mơ hồ và thiên vị. mọi người có cơ hội như nhau để phấn đấu và được trả lương xứng đáng dựa trên đóng góp thực tế, thay vì dựa vào các yếu tố chủ quan như đàm phán cá nhân hoặc quan hệ.
Phương pháp thiết lập thang lương công bằng cho nhân viên
Căn cứ vào các yếu tố ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài và môi trường bên trong, doanh nghiệp sẽ thực hiện thiết lập thang lương của mình. Doanh nghiệp có thể tham khảo một số phương pháp thiết lập thang lương công bằng sau đây:
- Trả lương dựa trên kỹ năng: Thang lương được xác định theo cấp độ kỹ năng, không phải dựa vào chức danh công việc. Doanh nghiệp cần tạo ra một danh sách các kỹ năng cần thiết cho từng vị trí công việc và phát triển các tiêu chí cho thấy sự thành thạo của từng kỹ năng. Khi nhân viên đạt được trình độ thành thạo ở các mức kỹ năng nào, họ sẽ được trả mức lương xứng đáng phù hợp với mức kỹ năng đó.
- Trả lương dựa trên năng lực: Mô hình thang lương này dựa trên đặc điểm trình độ chuyên môn hoặc tính cách của nhân viên, thay vì dựa trên các cấp độ kỹ năng cụ thể. Mức lương và mức tăng lương dựa trên việc nhân viên có được trình độ năng lực cốt lõi cần thiết cho các vị trí công việc của họ.
- Trả lương theo nhóm, đặc thù công việc: Doanh nghiệp chia nhóm một số công việc có liên quan với nhau, ví dụ như trợ lý văn phòng và lễ tân chia thành một nhóm nhân viên hành chính. Từ đó, doanh nghiệp chỉ định một mức lương cho nhóm đó, nhưng không căn cứ vào chức danh công việc.
Nhìn chung, khi doanh nghiệp quyết định chi trả lương cho nhân viên cần quan tâm tới các yếu tố bên ngoài và cả các yếu tố bên trong của doanh nghiệp. Qua đó, xây dựng cơ cấu lương với thang lương rõ ràng, chế độ phụ cấp phù hợp với kinh nghiệp, khả năng cá nhân, cùng các tiêu chí đánh giá được xây dựng, chương trình đào tạo, đánh giá,…được trao đổi rõ ràng cụ thể ngay từ đầu với người lao động.
Qua đó, xây dựng lòng tin vào con đường phát triển sự nghiệp, phát huy sự chủ động, nhiệt tình của từng cá nhân và góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng của doanh nghiệp. Trên đây là một vài lời khuyên cũng như phương pháp để xây dựng một thang lương công bằng cho nhân viên, qua đó giúp doanh nghiệp thể hiện được sự chuyên nghiệp, đáp ứng tính tuân thủ trong hệ thống quản lý lao động tiền lương tại doanh nghiệp mình.