Hành vi trốn đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động của các doanh nghiệp (DN) vẫn tiếp tục diễn ra mặc dù BHXH Việt Nam đã có quyết định cảnh cáo, xử phạt hành chính trước đó. Chính vì vậy, cơ quan BHXH TP Hồ Chí Minh kiên quyết kiến nghị xử phạt nợ BHXH đối với các DN không chấp hành lên Cơ quan Công an TP Hồ Chí Minh.
Doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh nợ BHXH bị đề nghị xử lý hình sự
Theo thông tin mới nhất từ BHXH TP Hồ Chí Minh, cơ quan đã chuyển hồ sơ các DN nợ BHXH của người lao động sang cho Công an TP Hồ Chí Minh đề nghị xử lý hình sự. Cụ thể, kiến nghị xử lý hình sự đối với 21 DN trốn đóng BHXH của người lao động nhưng vẫn thu tiền BHXH hàng tháng của họ với tổng số tiền gần 49,3 tỷ đồng.
Cơ quan BHXH trước đó đã thông báo các quy định/quyết định xử phạt trên tất cả các phương tiện truyền thông, thậm chí đã tiến hành cảnh cáo dưới hình thức vi phạm hành chính đối với những DN nợ BHXH. Tuy vậy, một số DN vẫn chậm khắc phục, chậm “trả nợ” cho cơ quan BHXH dẫn đến số nợ ngày một lớn hơn.
Dưới đây là một số DN nợ BHXH trong thời gian dài (tính đến tháng 6/2019):
- Công ty Cổ phần Bao bì Nhựa Sài Gòn (quận Tân Phú) nợ BHXH của người lao động từ tháng 12-2017 đến tháng 6-2019 gần 6,1 tỷ đồng. Vào thời điểm DN bị thanh tra, xử lý vi phạm hành chính, cơ quan chức năng kết luận số nợ BHXH đến tháng 1-2019 gần 3,8 tỷ đồng. 6 tháng sau, số tiền nợ đã nhân lên gần gấp đôi.
- Công ty Cổ phần Vĩnh Cửu (quận 2) nợ BHXH của người lao động với số tiền 6,6 tỷ đồng (tăng 600 triệu đồng so với 6 tháng trước đó);
- Công ty Cổ phần Xây dựng dân dụng và công nghiệp phía Nam (quận 1) nợ BHXH gần 3,3 tỷ đồng;
- Công ty Cổ phần Tân Hoàng Thắng (quận Tân Bình) nợ BHXH gần 3 tỷ đồng;
- Công ty TNHH Xây dựng kinh doanh địa ốc Tân Vũ Minh (quận Bình Thạnh) nợ BHXH 2,3 tỷ đồng;
Công ty Cổ phần Xây dựng Phú Khang Gia (quận Bình Thạnh) nợ BHXH gần 2 tỷ đồng; - Công ty TNHH Địa ốc Hoàng Anh Sài Gòn nợ BHXH từ tháng 2-2016. Thời điểm có kết luận thanh tra, xử phạt hành chính vào đầu năm 2019, công ty này nợ BHXH hơn 1,3 tỷ đồng. Đến tháng 6-2019, doanh nghiệp vẫn còn nợ gần 1,2 tỷ đồng;
- Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Hải Thanh (quận 7) nợ BHXH từ năm 2014; trong 6 tháng đầu năm, DN mới trả khoảng 500 triệu đồng, vẫn nợ 1,6 tỷ đồng.
Nguồn: BHXH TP Hồ Chí Minh (Danh sách nợ BHXH)
Cá nhân (chủ DN) nợ BHXH sẽ bị xử lý hình sự
Từ ngày 01/01/2019, những hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động đã là tội phạm hình sự.
BHXH TPHCM cho biết, theo Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao (hướng dẫn áp dụng Đều 214 về tội gian lận BHXH, Bảo hiểm thất nghiệp; Điều 215 về tội gian lận Bảo hiểm y tế; Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động của Bộ Luật Hình sự), thay vì chỉ xử lý pháp nhân doanh nghiệp thì từ ngày 1-9-2019, các cá nhân là chủ DN có các hành vi trốn đóng, gian lận BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp của người lao động sẽ bị xử lý hình sự.
Cụ thể, Điều 216 Bộ Luật Hình sự quy định, người nào có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên, trốn đóng BHXH từ 1 tỷ đồng trở lên hoặc trốn đóng cho 200 người trở lên thì bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng, hoặc bị phạt tù từ 2 đến 7 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm.
Người lao động có thể tố cáo DN nợ, trốn đóng bảo hiểm
Cũng từ 01/9/2019, người lao động có thể tố cáo DN nợ, trốn đóng bảo hiểm
Tổ chức Công đoàn, tổ chức đại diện cho người lao động… khi phát hiện DN có dấu hiệu trốn đóng BHXH thì thông báo ngay đến cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để xem xét, khởi tố theo quy định của Bộ luật Hình sự.
Ông Nguyễn Trí Tuệ – Phó Chánh án Toà án Nhân dân Tối cao giải thích thêm, việc trước đây cần phải có uỷ quyền của người lao động tại DN thì công đoàn cơ sở mới khởi kiện chủ sử dụng lao động với hành vi trốn đóng, nợ BHXH, Bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm y tế là cơ chế uỷ quyền khởi kiện dân sự.
Tuy nhiên, theo Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP vừa mới ban hành quy định: Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm quy định tại các điều 214, 215, 216 của Bộ luật Hình sự, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan BHXH gửi văn bản kiến nghị khởi tố kèm theo chứng cứ, tài liệu có liên quan đến cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để xem xét, khởi tố theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự.
