Theo quy định của Nghị định 126/2020 của Chính phủ (hiệu lực từ 5/12/2020), nếu DN nộp thuế thu nhập quý 1, 2, 3 thấp nhưng quý 4 nộp mức cao, đặc biệt tăng đột biến, khiến tỷ lệ nộp thuế 3 quý đầu năm thấp hơn 75% tổng số thuế TNDN phải nộp, sẽ bị coi là chậm nộp.
Cẩn thận nếu quý 4 có lợi nhuận tăng đột biến đối với những doanh nghiệp có đặc điểm kinh doanh tập trung vào quý 4 hoặc mùa vụ.
Quy định về việc tạm nộp theo Nghị định 126 #
Tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp đã tạm nộp của 03 quý đầu năm tính thuế không được thấp hơn 75% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp theo quyết toán năm.
Trường hợp người nộp thuế nộp thiếu so với số thuế phải tạm nộp 03 quý đầu năm thì phải nộp tiền chậm nộp tính trên số thuế nộp thiếu kể từ ngày tiếp sau ngày cuối cùng của thời hạn tạm nộp thuế thu nhập doanh nghiệp quý 03 đến ngày nộp số thuế còn thiếu vào ngân sách nhà nước.
Với quy định này, nếu DN nộp thuế thu nhập quý 1, 2, 3 thấp nhưng quý 4 nộp mức cao, đặc biệt tăng đột biến, khiến tỷ lệ nộp thuế 3 quý đầu năm thấp hơn 75% tổng số thuế TNDN phải nộp, sẽ bị coi là chậm nộp.
Theo quy định cũ, hằng quý, các DN tạm tính số thuế phải nộp và phải đảm bảo nộp tối thiểu 80% số quyết toán trong năm trước ngày 30/1 năm sau. Như vậy, DN có thể an tâm sản xuất kinh doanh, tăng tốc cuối năm mà vẫn thoải mái nộp thuế theo số tiền tạm tính, chỉ cần rà soát kỹ vào thời điểm trước 30/1 năm sau. Thế nhưng, nếu theo Nghị định 126, hằng quý DN vẫn tạm nộp thuế TNDN nhưng đến trước 30/10 phải nộp tối thiểu 75% số quyết toán năm. Nếu DN dự đoán lợi nhuận quý 4 không chuẩn thì số nộp thiếu sẽ được tính từ ngày 1/11 năm đó luôn.
Quy định này có hai bất cập #
Thứ nhất: Các doanh nghiệp có đặc điểm hoạt động kinh doanh có tính chất mùa vụ, doanh thu lợi nhuận chủ yếu tập trung vào quý 4 (như các DN bán bánh mứt Tết, bán hàng Noel, hay sản xuất đơn hàng trong quý 2-3 nhưng quý 4 mới xong để giao …), sẽ phải bỏ tiền ra để nộp thuế trước, nếu không thì sẽ chịu lãi phạt nộp chậm bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp trong khi tiền bán hàng và doanh thu chưa có.
Thứ hai: Trừ những doanh nghiệp có hệ thống dự báo kinh doanh tốt, còn đa số các doanh nghiệp SME hay kể cả những doanh nghiệp lớn nhưng kinh doanh có đặc điểm mùa vụ, thì kết quả kinh doanh quý 4 phụ thuộc lớn vào thị trường, việc phải dự đoán lợi nhuận của quý 4 là khó khăn.
Ý kiến từ cơ quan quản lý #
Phản hồi về Nghị định 126, ông Nguyễn Đức Huy, Phó Chánh văn phòng Tổng cục Thuế cho hay, trước đây Tổng cục đã báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định 91/2014/NĐ-CP (NĐ 91) và trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư 151/2014/TT-BTC, bãi bỏ quy định về kê khai thuế TNDN tạm tính hằng quý và kê khai quyết toán theo năm, thay bằng quy định tạm nộp thuế TNDN hằng quý và kê khai quyết toán theo năm.
Tuy nhiên, Phó Chánh văn phòng Tổng cục Thuế cho biết, từ khi thực hiện Nghị định 91 xảy ra thực trạng nhiều DN không tuân thủ và lợi dụng quy định về tính tiền chậm nộp này, không thực hiện tạm nộp hằng quý mà để dồn đến thời hạn nộp thuế của quý 4 (thông thường vào ngày 30/1 năm sau) mới nộp thuế vào NSNN. Từ đó dẫn đến thuế TNDN phát sinh phải nộp trong năm ngân sách trước đó bị chiếm dụng và nộp vào năm ngân sách kế tiếp, gây ảnh hưởng đến cân đối NSNN hằng năm. Đồng thời, không đảm bảo sự công bằng trong việc thực thi pháp luật thuế giữa các DN tuân thủ tốt và các DN không tuân thủ.
Để khắc phục hạn chế trên, theo ông Huy, Chính phủ đã quy định về tính tiền chậm nộp đối với thuế TNDN tạm nộp trong năm, kê khai quyết toán cuối năm được sửa đổi tại Điểm b, khoản 6, Điều 8, Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ như trên.
Quy định này xuất phát từ thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Khi sản xuất kinh doanh, các DN đều có phương án và kế hoạch sản xuất kinh doanh hằng năm, hoàn toàn chủ động trong việc xác định/ước tính kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm để thực hiện quy định tạm nộp thuế TNDN theo quy định.
“Nghĩa vụ phải nộp chính thức sẽ được xác định khi DN quyết toán thuế TNDN tại thời điểm kết thúc năm tính thuế. Các trường hợp DN có kết quả tăng bất thường về sản xuất kinh doanh trong quý 4 mà DN không dự kiến được trước không phải phổ biến”, Phó Chánh văn phòng Tổng cục Thuế chia sẻ.
Về hiệu lực của quy định trên, có hồi tố hay không, ông Huy cho biết, Tổng cục Thuế sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền để có hướng dẫn cụ thể theo kỳ tính thuế (có DN áp dụng kỳ tính thuế theo năm dương lịch, có DN tính từ năm nay tới 31/3 năm sau).
