Quy định chủ hộ kinh doanh bắt buộc tham gia đóng BHXH và mức phạt khi chủ hộ kinh doanh không đóng BHXH bắt buộc theo Luật bảo hiểm xã hội 2024. Cùng theo dõi chi tiết tại bài viết sau đây.

Từ 01/07/2025 Chủ hộ kinh doanh phải tham gia BHXH không?
Trước đây, theo Luật BHXH 2014 chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Nếu có nhu cầu thì chủ hộ kinh doanh cá thể có thể tham gia BHXH tự nguyện.
Tuy nhiên, từ ngày 01/7/2025, căn cứ Điểm m Khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định:
Điều 2. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện
1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:
…
m) Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ;
…
Như vậy từ ngày 01/7/2025, chủ hộ kinh doanh cũng thuộc đối tượng tham gia đóng BHXH bắt buộc.
Chủ hộ kinh doanh không tham gia BHXH bị phạt thế nào?
Theo Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, quy định mức phạt liên quan đến đóng BHXH bắt buộc như sau:
- Mức phạt tiền: Phạt 18 – 20% tổng số tiền BHXH, BHTN phải đóng (tối đa 75 triệu đồng) nếu Chủ hộ kinh doanh không đóng BHXH, BHTN, chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Phạt 50 – 75 triệu đồng nếu Chủ hộ kinh doanh trốn đóng BHXH, BHTN nhưng chưa bị xử lý hình sự. - Biện pháp khắc phục:
- Người sử dụng lao động phải nộp đủ số tiền BHXH, BHTN còn thiếu.
- Người sử dụng lao động phải nộp lãi bằng 2 lần lãi suất đầu tư quỹ BHXH năm trước tính trên số tiền và thời gian chậm/trốn đóng. Nếu không tự thực hiện, ngân hàng/tổ chức tín dụng sẽ trích từ tài khoản của NSDLĐ số tiền nợ cùng lãi suất không kỳ hạn cao nhất (áp dụng khi vi phạm từ 30 ngày trở lên).
Ghi nhận thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh trước 01/07/2025
Theo Điều 1 Nghị quyết 78/2025/UBTVQH15, UBTVQH quyết nghị:
Ghi nhận thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh
1. Ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước ngày 01 tháng 7 năm 2025 để làm căn cứ giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
2. Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành thì được giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội kể từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định.
Chủ hộ kinh doanh không tham gia BHXH gặp rủi ro gì?
Chủ hộ kinh doanh không tham gia BHXH thì căn cứ Điều 38, 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, xác định là hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH.
Trường hợp thuộc hành vi chậm đóng thì:
- Cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm phát hiện và đôn đốc bằng văn bản.
- Cơ quan bảo hiểm xã hội công khai trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan bảo hiểm xã hội.
- Cơ quan bảo hiểm xã hội gửi thông tin đến cơ quan quản lý nhà nước về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và cơ quan thanh tra có liên quan để xem xét xử lý theo thẩm quyền.
Trường hợp thuộc hành vi trốn đóng thì:
- Tùy mức độ trốn đóng mà xử phạt vi phạm hành chính.
- Hoặc có nguy cơ bị xử lý hình sự theo quy định.
Từ 01/07/2025 Chủ hộ kinh doanh không tham gia BHXH có nguy cơ bị phạt nặng theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (áp dụng từ 01/07/2025), thậm chí còn có vi phạm hình sự về tội trốn đóng BHXH.